به موازات اين سخنان يك روز قبل كرسي آزاد‌انديشي در حاشيه نمايشگاه بورس، بانك و بيمه برگزار شد كه طي آن برخي كارشناسان نسبت به اين بحران هشدار دادند. اكنون اين پرسش مطرح است كه بحران بانكي تا چه حد جدي است؟
به گزارش همشهري، از اواسط سال قبل تاكنون كه بانك‌ها در جلسات محرمانه صورت‌هاي مالي‌شان را به روش جديدي ارائه كرده‌اند، شايعات در مورد بحران مالي بانك‌ها داغ شده است. سال قبل وقتي فصل مجامع رسيد و قرار شد بانك‌ها مجامع عمومي‌شان را برگزار كنند، بانك مركزي جلوي آنها را گرفت و آنها را ملزم كرد تا صورت‌هاي مالي‌شان را براساس استاندارد IFRS كه يك استاندارد پذيرفته شده بين‌المللي است، ارائه كنند.
پس از چند‌ماه تعويق در ارائه اين گزارش‌ها نهايتا گزارش‌ها آماده شد و بانك مركزي اين گزارش‌ها را بررسي كرد اما هرگز اطلاعات كاملي در مورد اين گزارش‌هاي مالي كه به سبك جديد تهيه شده بود به بيرون درز نكرد. حتي بانك مركزي در يك عقب‌نشيني آشكار اعلام كرد كه بانك‌ها مي‌توانند مجمع عمومي‌شان را با همان صورت‌هاي مالي قبلي برگزار كنند. بعد از اين ماجرا همه از خود پرسيدند پس دليل چندين ماه جنجال، هياهو و جلوگيري از برگزاري مجامع بانك‌ها چه بود؟
اين رويه از يك طرف به شايعات دامن زد و از طرف ديگر خبر‌هاي زيادي از زيان انباشته بانك‌ها به‌صورت اخبار غيررسمي از داخل اسناد جديد مالي بانك‌ها به بيرون درز كرد. مثل هميشه بخش زيادي از اين خبر‌ها در تالار بورس كه از ذينفعان اصلي بانك‌ها هستند دست به‌دست شد و حتي برخي از اين خبر‌ها حاكي از آن بود كه بانك مركزي به اين دليل عقب‌نشيني كرد كه اگر قرار بود صورت‌هاي مالي جديد بانك‌ها در مجامع عمومي منتشر شود،
پرده از يك ورشكستگي بزرگ بانكي برداشته مي‌شد و به همين دليل بود كه بانك مركزي نسبت به برگزاري مجامع عمومي بانك‌ها با همان صورت‌هاي مالي قبلي رضايت داد. حتي شايع شد زيان عملكرد برخي از بانك‌ها به چند ده‌‌هزار ميليارد تومان رسيده است.
اكنون اين پرسش مطرح است كه شايعاتي كه در مورد بحران بانكي مطرح است تا چه حد جدي است؟
- نگران نيستيم
ديروز قائممقام بانك مركزي با بيان اينكه نگران بروز بحران در سيستم بانكي نيستيم، گفت: ما شرايط بانك‌ها را از دور و نزديك رصد مي‌كنيم و اميدواريم با ورود، آگاهي و تسلطي كه بانك مركزي دارد، مشكل خاصي ايجاد نشود.
اكبر كميجاني در پاسخ به اين پرسش كه بانك‌هاي غيردولتي و خصوصي در ۱۱ماه سال گذشته بيش از ۲۸هزار ميليارد تومان از بانك مركزي اضافه برداشت كرده‌اند، آيا اين وضعيت بانك‌ها را با بحران مواجه كرده است، گفت: شرايط تنگناي مالي در سال گذشته وجود داشت و احساس مي‌كنيم در ماه‌هاي آغازين سال۹۶ سيستم بانكي و بازار پول به سمت تعادل و عادي‌شدن حركت كند.
وي افزود: در عين اينكه مسئله را مديريت مي‌كنيم، انتظار داريم بانك‌ها در جهت اصلاح نرخ سود و رفتن به سمت نرخ‌هاي مصوب شوراي پول و اعتبار در حركت باشند و اميدواريم با اقداماتي كه در دست بررسي داريم، اين ثبات برگردد. وي تأكيد كرد: ۳۶ بانك و مؤسسه در كشور وجود دارد و شرايط ترازنامه و صورت‌هاي مالي آنها متفاوت است، نوع فعاليت‌ها هم تفاوت‌هايي دارد اما اين به‌معناي آن نيست كه بانك‌ها با مشكلات غيرقابل حلي مواجه هستند.
- ديدگاه فعالان بازار سرمايه
روز دوشنبه در حاشيه نمايشگاه بورس، بانك و بيمه يك نشست آزاد‌انديشي با موضوع «تأثير سود بانكي بر بازار‌هاي مالي» برگزار شد.
دراين نشست كه به موضوع بحران مالي بانك‌ها كشيده شد قاسم محسني عضو شوراي عالي بورس، عليرضا توكلي‌كاشي مدير بازار ابزارهاي نوين مالي در فرابورس ايران، سعيد اسلامي‌بيدگلي دبير كل كانون نهادهاي سرمايه‌گذاري ايران، عباسعلي حقاني‌نسب كارشناس مسائل اقتصادي و شمار ديگري از كارشناسان و فعالان بازار سرمايه و پول حضور داشتند.
برداشت سياسي از موضوع ممنوع
سعيد اسلامي‌بيدگلي، دبيركل كانون نهادهاي سرمايه‌گذاري ايران درباره عملكرد مالي بانك‌ها گفت: اعلام ورشكستگي يك بانك يا حتي يك مؤسسه مالي اعتباري كوچك در كشوري كه از هر موضوع آن برداشت سياسي مي‌شود، بحران‌ها و التهاباتي را رقم خواهد زد.
دبيركل كانون نهادهاي سرمايه‌گذاري ايران سپس با بررسي آثار ناشي از تورم بر اقتصاد خانواده‌ها و مقايسه آن با بحران‌هاي بانكي اعلام كرد: از سال88 تا 92 شايد ده‌ها ميليون از پول‌هاي افراد جامعه از طريق تورم از بين رفته و صدايي از كسي درنيامده است؛ اما به محض انتشار حتي يك شايعه درخصوص ورشكستگي يك بانك، سپرده‌گذاران براي احياي سرمايه‌هاي خود جلوي بانك‌ها صف خواهند كشيد و در مواقعي شايد با عصبيت نيز با اين موضوع برخورد كنند.
- تورم در كمين است
عباسعلي حقاني‌نسب، كارشناس مسائل اقتصادي با بيان اينكه بالاي 90درصد سپرده‌هاي بانكي در اختيار كمتر از 500هزار نفر از افراد جامعه است، گفت: منابع خرد حجم بالايي از سپرده‌ها را تشكيل نمي‌دهند.وي بانك‌هاي فعلي را چندشغله توصيف كرد و افزود: بيش از 5سال است برخي بانك‌ها خود اذعان كرده‌اند كه ورشكسته‌اند اما همچنان نرخ سود بالا مي‌دهند، به اين اميد كه بعدها از محل‌هايي همچون افزايش قيمت ساختمان و املاكي كه خريداري كرده‌اند، بدهي‌هاي خود را بپردازند. وي همچنين تصريح كرد: بايد حجم نقدينگي را كاهش داد؛ در غيراين صورت تورم وحشتناكي در انتظار اقتصاد كشور خواهد بود و اين معنايي جز زدن جيب طبقه متوسط و ضعيف جامعه نخواهد داشت.
- بايد جرأت داشته باشيم
قاسم محسني، عضو شوراي عالي بورس هم گفت: معتقدم بايد شهامت آن را داشته باشيم كه اگر اشتباهي كرديم مسئوليت آن را بپذيريم و اعلام ورشكستگي بانك‌ها نيز اگر چه تورم و هزينه‌هاي ديگري بر جامعه تحميل مي‌كند، اما اگر دولتي جرأت كرد نخستين‌بار اين بحران را علني كند بايد مورد حمايت قرار گيرد.
محسني تأكيد كرد: البته در برخورد با معضلات بانكي بايد به‌گونه‌اي عمل كرد كه سپرده‌گذاران جزء آسيب نبينند.وي با بيان اينكه در اين مسير نيازمند جذب سرمايه‌گذاري خارجي هستيم، ادامه داد: هر مسيري جز اين تورم زاست؛ البته اين نكته را هم نبايد فراموش كرد كه سرمايه‌هاي جذب شده از اين طريق بايد به سوي توليد و اشتغال بيشتر هدايت شود.
محسني همچنين با رد اين موضوع كه صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري عاملي براي حفظ تورم شده‌اند، گفت: اينكه سودهاي بانكي همچنان بايد كاهش پيدا كند صحيح است اما اينكه صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري عامل تورم باشند خير. چرا كه اين بانك‌ها هستند كه به صندوق‌ها سود بيشتري مي‌پردازند؛ بنابراين، اين خود بانك‌ها هستند كه دوباره تخلف كرده اند.
- بانك‌ها رتبه‌بندي شوند
عليرضا توكلي‌كاشي، مدير بازار ابزارهاي نوين مالي در فرابورس ايران ضمن برشمردن برخي ديگر از آسيب‌هاي نظام بانكي گفت: هم‌اكنون نرخ سپرده‌گذاري بانك‌ها نزد بانك مركزي يك‌درصد است اما نرخ استقراض از بانك مركزي تا 42درصد هم مي‌رسد.
وي پيشنهاد داد: بانك مركزي از بانك‌ها بخواهد روي تابلوي خود اعلام كنند كه آيا عضو صندوق ضمانت سپرده‌ها هستند يا خير؟ همچنين بانك مركزي بايد به‌طور جدي موضوع رتبه‌بندي بانك‌ها را در دستور كار قرار دهد و وضعيت مالي آنها اعلام عمومي شود تا سپرده گذاران تكليف خود را با بانك‌ها بدانند. توكلي‌كاشي ادامه داد: علاوه بر اين، بانك مركزي بايد از طريق پنجره اعتباري وارد شود و نرخ سود بانكي را اعلام كند.
نظر شما